Μνημόσυνο πεσόντων. Γενάρης 2023

Σήμερα, Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023 πραγματοποιήθηκε στη Μακρυμάλλη, στην εκκλησία Οσίου Ιωάννη του Ρώσσου, το ετήσιο μνημόσυνο στη μνήμη των συμπατριωτών μας, που εκτελέσθηκαν από τα στρατεύματα κατοχής, τον Ιανουάριο του 1944. Μετά έγινε για πρώτη φορά κατάθεση στεφάνων, στο νέο μνημείο που στήθηκε, στην πλατεία του χωριού, στον Πλάτανο, στον τόπο όπου είχαν εκτελεστεί οι πατριώτες. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν: ο Δήμαρχος Ψαχνών Γιώργος Ψαθάς, εκ μέρους του Περιφερειάρχη ο αντιπερειάρχης Δημήτρης Βουρδάνος, ο πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου Ψαχνών Μιχάλης Καλαβρής, οι αρχηγοί της αξιωματικής και ήσσονος αντιπολίτευσης, αρκετοί Δημοτικοί Σύμβουλοι και πλήθος κόσμου.
Το τυπικό ανέλαβε η γραμματέας του Συλλόγου Αγγελική Μπαρσάκη, ενώ για τα ιστορικά γεγονότα μίλησε ο πρόεδρος Στέφανος Μουτουσίδης. Την εκδήλωση πλαισίωσε η φιλαρμονική του Δήμου υπό τη διεύθυνση Χριστόδουλου Μετοχιάτη. Παρακάτω παραθέτουμε φωτο από την εκδήλωση.

Σ.Π.Παπασηφάκης

Μετά από τις φωτο παραθέτουμε ένα απόσπασμα, από τη μαρτυρία του Νίκου Πασχαλίδη, ο οποίος τουφεκίσθηκε μαζί με τους άλλους, αλλά διασώθηκε Στο απόσπασμα αυτό, από το βιβλίο του Γιάννη Δουατζή με τίτλο:  «Εθνική Αντίσταση – Ημερολόγιο Καπετάν Όθρυ»,  μιλά για τα γεγονότα που διαδραματίσθηκαν το Γενάρη του 44 και ένα σχετικό απόσπασμα από την ομιλία του προέδρου Στέφανου Μουτουσίδη.

Η φιλαρμονική του Δήμου

Η γραμματέας του Συλλόγου Αγγελική Μπαρσάκη

Κατάθεση στεφάνου από το δήμαρχο Γιώργο Ψαθά

Κατάθεση στεφάνου από το Δημήτρη Βουρδάνο

Κατάθεση στεφάνου για το Σύλλογο από το Βασίλη Μπαρσάκη

Ομιλία από τον πρόεδρο του Συλλόγου Στέφανο Μουτουσίδη

«Αθάνατοι»

(Απόσπασμα που φωτίζει τα γεγονότα του Γενάρη του 1944. Από την ομιλία του Στ. Μουτουσίδη. Ιανουάριος 2023)

….Το ιστορικό αυτό γεγονός της ομαδικής εκτέλεσης από τις κατοχικές δυνάμεις δεν ήταν μεμονωμένο ούτε τυχαίο δηλαδή μια κακιά στιγμή.

Οι Γερμανοί κατακτητές ιδιαίτερα μετά την ήτα τους στο Στάλιγκραντ,την υποχώρηση τους στο Ανατολικό Μέτωπο και την συνθηκολόγηση της Ιταλίας προσπάθησαν με τα πιο βάρβαρα μέσα να  τρομοκρατήσουν  όσους αντιστέκονταν.

Στην περιοχή μας το επιχείρησαν για πρώτη φορά την 21/9/1943 μετά την παράδοση των Ιταλών και το φούντωμα της αντίστασης. Επίλεκτες γερμανικές μονάδες κινήθηκαν από τα Ψαχνά προς το Προκόπι (Μακρυμάλλη) για να βρουν το πολεμικό υλικό που παρέδωσαν οι Ιταλοί στον ΕΛ.Α.Σ και μετά από μάχη με τους αντάρτες μπαίνουν στο χωριό και το καίνε.

Αρχές Γενάρη 1944ξεκινουν εκκαθαριστική επιχείρηση για την σύλληψη και εξόντωση της στρατιωτικής πολιτικής ηγεσίας του Ε.Α.Μ.-ΕΛ.Α.Σ που είχε την έδρα στη Άτταλη με την συνδρομή των ταγμάτων ασφάλειας που είχε εν τω μεταξύ οργανώσει ο στρ. Λιάκος ο οποίος ήταν επικεφαλής της μικτής αυτής δύναμης.

Την 23/1/1944 δύναμη ενός τάγματος με βαριά φορητά  όπλα ,απαρτιζόμενη από Γερμανούς ,ταγματασφαλίτες και χωροφύλακες ξεκίνησαν από τα Ψαχνά και ύστερα από ολοήμερη μάχη με υποδεέστερες αντάρτικες δυνάμεις κατέλαβαν το χωριό. Συνέλαβαν τους κατοίκους βάζοντας τα γυναικόπαιδα στο σπίτι του «Μυλωνά» και τους άνδρες στη εκκλησία. Αφού έκαναν πλιάτσικο έκαψαν τα περισσότερα σπίτια. Παρόμοια τύχη επιφύλαξαν και για την Μονή. *(απόσπασμα από μαγνητοφωνημένη συνέντευξη του Ν.Πασχαλίδη). Στο Προκόπι είχε συγκεντρωθεί ο πόνος της Εύβοιας με το μεγαλόπρεπο πατριωτισμό της. Το φασιστικό τέρας όμως δεν σταματά. Διψά για αίμα. Πηγαίνοντας προς Πλατάνα θύματα της δολοφονικής του μανίας τα δύο αδέρφια Λύρα (Λευτέρης και Γιάννης) καθώς και οι εργάτες της Μονής Σταματούκος και Αρβανίτης. Ο Γιάννης Λύρας όπως και ο Νίκος Πασχαλίδης επιβίωσαν της εκτέλεσης.

Σήμερα νοιώθουμε την ευθύνη να φωτίσουμε ακόμα περισσότερο την μεγάλη αυτή στιγμή του μικρού αυτού τόπου μέσα από μαρτυρίες όσων ζουν και τα ιστορικά αρχεία που έχουμε στην διάθεση….